Boedelscheiding

Als u gaat scheiden, moet u de gemeenschappelijke goederen verdelen (boedelscheiding). De boedelscheiding is noodzakelijk bij de afwikkeling van een huwelijk, geregistreerd partnerschap of als samenwoning wordt beëindigd.

Wanneer u vóór 1 januari 2018 bent getrouwd of een geregistreerd partnerschap bent aangegaan en u vóór of tijdens het huwelijk geen huwelijksvoorwaarden/partnerschapsvoorwaarden hebt opgesteld, dan bent u getrouwd of is sprake van een geregistreerd partnerschap in gemeenschap van goederen. In beginsel maken alle bezittingen en schulden deel uit van de huwelijksgoederengemeenschap, dus ook de bezittingen en schulden van ieder der echtgenoten/partners van vóór het huwelijk/geregistreerd partnerschap.

De algehele gemeenschap van goederen is afgeschaft met ingang van 1 januari 2018. Wanneer u na 1 januari 2018 bent getrouwd of een geregistreerd partnerschap bent aangegaan zonder het maken van huwelijks- of partnerschapsvoorwaarden, dan ontstaat er een beperkte gemeenschap van goederen. Deze beperkte gemeenschap omvat alle goederen die aan de echtgenoten/partners gezamenlijk toebehoorden, ongeacht de eigendomsverhouding. Ook vallen gezamenlijke voorhuwelijkse schulden in de beperkte gemeenschap.

Niet in de beperkte huwelijksgemeenschap vallen:

• vermogen dat ieder privé in eigendom had vóór het huwelijk of geregistreerd partnerschap en vruchten uit deze bezittingen;
• Privéschulden van ieder der partners vóór het huwelijk of geregistreerd partnerschap (dus schulden die niet op naam van beide partners zijn aangegaan);
• vermogen verkregen uit erfenissen of schenkingen en vruchten hieruit en pensioenrechten die onder de Wet verevening pensioenrechten vallen en het daarmee verband houdende nabestaandenpensioen.

Bij een huwelijk of partnerschap in gemeenschap van goederen zijn al uw bezittingen gemeenschappelijk, tenzij de wet hierop een uitzondering maakt.

Als u een samenlevingscontract hebt opgesteld, blijven de bezittingen die u voor het samenwonen had van u en tijdens het samenwonen ook, tenzij er iets anders in het samenlevingscontract staat.

Als u huwelijkse of partnerschapsvoorwaarden bent aangegaan, zijn er geen gezamenlijke bezittingen, tenzij anders in de voorwaarden is bepaald.

De tussen de echtgenoten/geregistreerd partners ontstane (beperkte) gemeenschap wordt ontbonden per datum van indiening van het verzoek tot echtscheiding/ontbinding van het geregistreerd partnerschap. Alle bezittingen die worden verkregen na de datum van de indiening van het echtscheidingsverzoek of alle schulden die na die datum worden aangegaan, vallen daarmee niet meer in de gemeenschap. Het moment van indienen van het verzoekschrift geldt in beginsel als peildatum, waarvan afgeweken kan worden.

Pensioenrechten nemen een bijzondere positie in bij een echtscheiding. Het pensioen zelf kunt u niet verdelen. U hebt wel recht op de helft van de opgebouwde pensioenrechten van uw ex-echtgenoot over de periode dat u getrouwd bent geweest of een geregistreerd partnerschap hebt gehad, ook als dit op huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden was.

Bij de verdeling van de gemeenschappelijke bezittingen hebt u recht op de helft van de waarde. Gemeenschappelijke bezittingen verdelen kan een lastige klus zijn. De waarde kan lastig te bepalen zijn: Het gaat namelijk niet om de aankoopwaarde en niet om de emotionele waarde, maar om de economische waarde op de peildatum van de verdeling.

Schulden kunt u niet verdelen. U kunt hooguit afspreken/verzoeken wie welke schuld voor zijn/haar rekening neemt. Het wezenlijke verschil is dat u bij een gemeenschap aansprakelijk bent voor schulden, ook al staan deze niet op uw naam. Een schuldeiser kan er dus voor kiezen om een schuld op degene te verhalen die de schuld niet is aangegaan. Als een schuldeiser onverhoopt de schuld bij u int, terwijl uw ex-partner deze eigenlijk zou betalen, kunt u dit bedrag verhalen op uw ex-partner.

Sommige verzekeringen hebben een bepaalde waarde, zoals een beleggingsverzekering gekoppeld aan uw hypotheek, een lijfrente of een kapitaalverzekering. Hoe u deze kunt verdelen, hangt af van wat er in de polis staat.

Als u er samen niet uitkomt om de gemeenschappelijke bezittingen te verdelen, dan is het verstandig een advocaat in de arm nemen. Deze kan een procedure starten voor de boedelscheiding.

Als u een huurwoning hebt, dan moet u samen beslissen wie er in de woning blijft, ook al staat de huur op naam van een van beide ex-partners. Als partner bent u namelijk formeel medehuurder en hebt u evenveel rechten om er te blijven wonen, nadat u uit elkaar gaat. Komt u er samen niet uit, dan kent de rechter de woning toe aan degene die er het meeste belang bij heeft om er te blijven wonen.

U kunt de gemeenschappelijke koopwoning op 2 manieren verdelen:

• u kunt de woning verkopen en de eventuele opbrengst bij helfte verdelen;
• een van de ex-partners kan de woning, en de daaraan gekoppelde hypothecaire schuld(en) overnemen, waarbij de ander ontslagen wordt van de hoofdelijke aansprakelijkheid met betrekking tot de hypotheken.

Een koopwoning is gemeenschappelijk als deze op naam van beide ex-partners staat, ook al is de verdeling niet 50/50. Als u in gemeenschap van goederen een geregistreerd partnerschap of huwelijk hebt gesloten, is de woning ook gemeenschappelijk. Mocht de woning in dat geval alleen op naam van een van beide ex-partners staan, bijvoorbeeld omdat deze persoon al eigenaar van de woning was voordat u gingen trouwen, heeft de ander recht op de helft van de waarde ervan en kunt u de woning niet zonder toestemming van uw ex-partner verkopen.